ဇီဝအဆိပ္နွင့္ ဓါတုအဆိပ္ အႏၱရာယ္ (အျမင္သေဘာထား)

KNU နဲ႔ (ၾကံ့ဖြ႔ံ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ) အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ေနာက္တႀကိမ္ ေတြ႔ဖို႔ မန္းေရာဘဇန္ ၏သေဘာထား ( ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၅ရက္၊ ၂၀၁၂) စာထဲမွာပါတဲ့ အဆိပ္အသံုးျပဳမူ ကိုဖတ္ၿပီး စစ္အတြင္း လက္နက္အသြင္ အသံုးျပဳတဲ့ အဆိပ္အေၾကာင္း ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စားလာမိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မသိသေလာက္ နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ရွာေဖြမူေတြ ထပ္လုပ္ၿပီး စာေရးမယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕မသိေသးတဲ့ ကရင္ျပည္သူလူထု အပါဝင္ အဖြဲ႔အသီးသီးက ကရင္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ရဲေဘာ္ေတြကို က်မသိသေလာက္ ျဖန္႔ေဝေပးခ်င္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေရးရခ်င္းျဖစ္ပါတယ္။
ဇီဝအဆိပ္ေရာ ဓါတုအဆိပ္ပါ လက္နက္ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္ရံုမွာ အသံုးျပဳေနၾကပါတယ္။ ကမာၻ႔နိုင္ငံေတြ ကလည္း ဒီအဆိပ္ေတြရဲ့ အစြမ္းအာနိသင္နဲ႔ တိုက္ခိုက္ခံရမယ့္ ေဘးအႏၱရာယ္ကို ေၾကာက္ေနၾကတာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ ေနတဲ့က်မတို႔ နိုင္ငံမွာေတာ့ ကာကြယ္ဖို႔၊ ပညာေပးမူနဲ႔ ကုသဖို႔ ေဆးဝါးေတြ အလံုအေလာက္ မရွိေတာ့ ဒီအဆိပ္ေတြရဲ့ ေဘးအႏၱရာယ္ ကပိုၿပီး ဆိုးရြားမႈ ရွိပါတယ္။
ဓါတုအဆိပ္ကို လက္နက္အေနျဖင့္ အသံုးျပဳေနတယ္ ဆိုတာကေတာ့ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကမွာပါ။ ဇီဝအဆိပ္ကိုေတာ့ က်မတို႔ဘက္မွာေတာ့ အသိနည္းၾကပါတယ္။ ဓါတုအဆိပ္ ( လက္နက္) နဲ႔ဓါတ္ေငြ႔ ကိုေတာ့ ကမာၻစစ္ႀကီး အတြင္းမွာ က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ဟစ္တလာ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ နာဇီအုပ္စုႀကီးဟာလည္း ဓါတုဓါတ္ေငြ႔ကို အသံုးျပဳၿပီး

ဂ်ဴးလူမ်ိဳးေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တာ အားလံုးအသိပါပဲ။ လက္နက္သဖြယ္အသံုးျပဳတဲ့ ဓါတုအဆိပ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဆိုးရြားဆံုးက အာရံုေၾကာရဲ့အဓိကအစိတ္အပိုင္းကို ဖ်က္ဆီးတာေၾကာင့္ အာရံုေၾကာကို ေသေစႏုိင္ပါတယ္။ အဆိပ္ျပင္းထန္လြန္းရင္ေတာ့ ေဆးမမွီပဲျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အခုေခတ္သစ္ အပင္အဆိပ္ျဖန္းေဆးဟာလည္းပဲ ဂ်ာမနီေတြရဲ့ အာရံုေၾကာဓါတ္ေငြ႔ ကေနအေျခခံ ထားပါတယ္လို႔ ေဖာ္ျပခ်က္တစ္ခုမွာ ေတြဖူးပါတယ္။ အျခားဓါတု အဆိပ္ေတြကေတာ့ အေရျပား၊ ေသြး၊ အဆုပ္တို႔ကိုဖ်က္ဆီးပါတယ္။ ပထမကမာၻစစ္အတြင္းမွာေတာ့ ရန္သူ နွစ္ဘက္စလံုးကအသံုးျပဳ ခဲ့သလို အီရန္နဲ႔အီရပ္စစ္ပြဲမွာ လည္း အသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။
အေနာက္နိုင္ငံမွာေတာ့ ဒီဓါတုအဆိပ္ကို အသံုးျပဳၿပီး အၾကမ္းဖက္မူကို အရမ္းေၾကာက္ၾကပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႔ပ်ံ့နွ႔ံမႈက ေနရာေဒသ၊ အပူခ်ိန္၊ အေပၚမူတည္ၿပီး အခ်ိန္တိုအတြင္းပ်ံ့နွံံ႔ ေစနိုင္တာေၾကာင့္ လူေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကို ဒုကၡေပးေစပါတယ္။ ဓါတ္ေငြ႔ကို အသံုးျပဳမႈ အဆိပ္က ျပင္းထန္တယ္၊ ျမန္ဆန္ တယ္၊ ခနတာအတြင္း အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေသေစနိုင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ လူအမ်ားစုေဝး တဲ့ ေနရာေတြမွာ အၾကမ္းဖက္မူျဖစ္ဖို႔ ရာခိုင္နွဴန္းပိုမ်ားပါတယ္။ က်မတို႔ နိုင္ငံမွာလို လူအမ်ား စုေဝးတဲ့ေနရာမွာ ဗံုးေပါက္ခြဲၿပီး အၾကမ္းဖက္မူ ျဖစ္ခဲ့တာလည္း သာဓကတစ္ခုပါပဲ။ ယူအဲန္စစ္သားေတြ ေနတိုးစစ္သားေတြ အဆိပ္ကိုကာကြယ္နိုင္ဖို႔ ေခတ္မွီမ်က္နွာဖံုးကို စစ္ေျမျပင္မွာ အသံုးျပဳၾကတာ ေတြ႔ရမွာပါ။
ဇီဝအဆိပ္က ဓါတုအဆိပ္လို အလြယ္တကူ သိရွိဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ သူတို႔ေတြကအမွံဳအမြားေလးလို ပ်ံ႕နွံ႔တယ္။ ဇီဝအဆိပ္ရဲ့ ထုထည္က ဓါတုအဆိပ္လို မမ်ားေပမဲ့ လူ႔အသက္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာကို ဒုကၡေပးနိုင္ပါတယ္။ အေနာက္နိုင္ငံေတြက ဒီအဆိပ္ကို ပိုၿပီးစိုးရိမ္မႈရွိၾကပါတယ္။ ဇီဝအဆိပ္ကို တနည္းေျပာရရင္ ေရာဂါပါပဲ။ ဇီဝအဆိပ္ အသံုးျပဳတိုက္ခိုက္မူေတြဟာ အသစ္ဆန္းအေနနဲ႔ အခုေခတ္မွေပၚလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အရင္ေခတ္ကတည္းက တနိုင္ငံနဲ့တနိုင္ငံစစ္ျဖစ္တဲ့အခါ ရန္သူဘက္ကိုသြားၿပီး ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အေကာင္ေတြကို ရန္သူနယ္ေျမမွာသြားပစ္ၿပီး ရန္သူရဲ့အင္အားကိုၿဖိဳခြဲၾကပါတယ္။ ဥေရာပနိုင္ငံသားေတြ အေမရိကန္ကို စတင္တိုက္ခိုက္တုန္းကလည္း အင္ဒီးယန္းလူမ်ိဴးေတြအေပၚ ဇီဝလက္နက္သံုးၿပီး ကူးဆက္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
၁၇၆၃ ခုနွစ္ ကတည္းက General Amherst ဟာ အင္ဒီးယန္းလူမ်ိဴးေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ smallpox ေရာဂါ ကူးစက္မူေတြကို ေကာ္ေဇာ၊ ဖ်ာနဲ႔ လက္ကိုင္ပုဝါ မွာထည့္ၿပီး လက္ေဆာင္ အျဖစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အင္ဒီးယန္းလူမ်ိဳးေျမာက္မ်ားစြာ ဒီေရာဂါကူးစက္မူကို ခံလိုက္ရပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္မွာလည္း Unionens Army ေတြအသံုးျပဳတဲ့ ေသာက္ေရထဲမွာလည္း အဆိပ္ေတြခတ္တာကိုလည္း ေဖာ္ျပထားတာရွိပါတယ္။ က်မအျမင္ေျပာရရင္္ စစ္ျဖစ္တဲ့အခါ တစ္ဖက္ကို ဓါတုလက္နက္ကိုသံုးၿပီး ေနာက္တစ္ဘက္ကို ဇီဝအဆိပ္သံုးၿပီး ရန္သူရဲ့စစ္သားေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ကို ေရာဂါရေအာင္လုပ္တယ္။ ဇီဝအဆိပ္ကို တဖက္စစ္တပ္ရဲ့ သီးပင္စားပင္ေတြကို ဖ်က္ဆီးတဲ့ေနရာ မွာလည္းသံုးပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္ အတြင္းမွာေတာ့ USA နဲ႔ ၿဗိတိသွ် တို႔ ဇီဝအဆိပ္ကို ပိုၿပီးေခတ္မွီေအာင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲမွာ USA က ဇီဝအဆိပ္ကိုအသံုးျပဳၿပီး အပင္ေတြကို အဆိပ္ခပ္ခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္နဲ႔ ဆိုဗီယက္တို႔ရဲ့ စစ္ေအး တိုက္ပြဲမွာ နွစ္ဖက္စလံုးက ဇီဝအဆိပ္လက္နက္ ေတြပိုၿပီး တိုးတက္လာေအာင္ အျပိုင္အဆိုင္ သုေတသနေတြျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္ကလည္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး သုေတသီေတြကိုအသံုးျပဳၿပီး ဇီဝလက္နက္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ရွာေဖြခဲ့ပါတယ္။ ဆိုဗီယက္က်ဆံုးၿပီးေတာ့ သုေတသီေတြဟာလည္းပဲ အလုပ္ျပဳတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုအလုပ္ျပဳတ္မႈရဲ့ အႀကီးဆံုး ဆိုးရြားမူကေတာ့ သုေတသီေတြဟာ သူတို႔ရဲ့ ေလ့လာမူေတြကို ေရာင္းခ်မူေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအတြက္ စစ္အစိုးရဟာ ပညာရွင္ေတြဆီကေန နည္းပညာေတြ ဝယ္နိုင္ပါတယ္။ ရုရွား မွာ လူငယ္ေတြကို ပို႔ေပမဲ့ လည္း ရုရွား တို႔တရုတ္တို႔ကေတာ့ ငါးသာေပးမယ္ ငါးမွ်ားနည္းကိုေတာ့ ေပးမွာ မဟုတ္ေလာက္ပါဘူး။ သူတို႔လည္းတေန႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရက သူတို့ကို ျပန္ၿပီး စိန္ေခၚမူေတြလုပ္လာမယ္ ကိုယ္ေမြးထားတဲ့ ေမ်ာက္ ကိုယ္မနိုင္ေတာ့မယ့္ အလုပ္ေတာ့ ရုရွားတိုႊတရုတ္တို႔ေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ လုပ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ၿပီးရင္ ဒီအဆိပ္ေတြကို ဘယ္နိုင္ငံ ကထုတ္လုပ္တယ္ဆိုတာ ရွာေဖြနိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရက သူတို႔နိုင္ငံရဲ့ေဖာ္စပ္နည္းသံုးရင္ သူတို႔ေတြအတြက္ဒုကၡေရာက္ရမွာပါ။
ဇီဝအဆိပ္ရဲ့အေၾကာင္းကို က်မအနည္းငယ္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ဇီဝအဆိပ္ကို တီထြင္တဲ့ေန ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ အရာကေတာ့ အားလံုးသိၾကတဲ့ ဘက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္၊ မွိဴ နဲ႔ အျခား အဆိပ္သင့္တဲ့ ပိုးပြါးေတြပါပဲ။ ဘက္တီးရီးယားကိုေတာ့အသံုးအမ်ားဆံုးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယားေျပာလို့ ဘက္တီးရီးယားတိုင္းကိုမေၾကာက္ၾကပါနဲ႔။ ဘက္တီးရီးယားမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ဘက္တီးရီးယားနဲ႔ ဆိုးရြားတဲ့ ဘက္တီးရီးယား၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေကာင္မြန္တဲ့ ဘက္တီးရီးယားကေတာ့ က်မတို႔အတြက္ အသံုးဝင္ၿပီး ခႏၵာကိုယ္ ကိုလည္း ကူညီေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။ က်မတို႔ရဲ့ခႏၵာအတြင္းမွာဝင္ေရာက္လာတဲ့ ေရာဂါေတြ ကိုလည္း သူတို႔ေတြက တိုက္ဖ်က္ေပးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့က်မတို႔ စားေနတဲ့ ဒိန္ခ်ဥ္၊ cheese၊ ဘီယာ၊ ဝိုင္ ေတြထဲမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဘက္တီးရီးယားအုပ္စုပါဝင္ပါတယ္။
ဆိုးရြားတဲ့ဘက္တီးရီးယားကေတာ့ က်မတို႔ဆီကို ေရာဂါေတြသယ္ေဆာင္လာေပးၾကပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယားအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့အတြက္       ေရာဂါေတြကလည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးပါပဲ။    တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့
ေရာဂါေတြ ကို ေပးၿပီး အလွ်င္ျမန္မကုရင္ လူ႔အသက္ဆံုးရွံုးသလို တခ်ိဳ႕ေတြကလည္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ျပင္းထန္လာေအာင္လုပ္တတ္ပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္နဲ႔မတူတဲ့ အားသာခ်က္ကေတာ့ ဘက္တီးရီးယားကို antibacterial လို႔ေခၚတဲ့ penicillin (ပင္နီစလင္) ေဆးဝါးအုပ္စုနဲ႔ကုသလို႔ရပါတယ္။
ဇီဝလက္နက္ကို အစားအစာေတြ၊ ပစၥည္းေတြ၊ အဝတ္အထည္ေတြထဲမွာထည့္ၿပီး အဆိပ္အေနနဲ့ ရန္သူဘက္ကို ပို႔ၾကပါတယ္။ ဒီအဆိပ္ေတြကို ရန္သူေတြ အသံုးျပဳတဲ့ေသာက္ေရ၊ ေရတြင္း ေရကန္ေတြ ထဲမွာ ထည့္ခပ္ၾကပါတယ္။ ကမာၻကေၾကာက္ရြံ႔ေနတဲ့ ဇီဝအဆိပ္ (လက္နက္) ေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ေရာဂါ အခ်ိဳ႕ကို က်မနည္းနည္းေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
Anthrax ေရာဂါကေတာ့ဘက္တီးရီးယား ေၾကာင့္ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါပါ။ ဒီေရာဂါက လူသားေရာ တိရိစာၦန္ေတြ အားလံုးကိုပါ ျဖစ္ေစနုိင္တဲ့ေရာဂါပါ။ အန္သာရပ္ က ကူးစက္လြယ္ၿပီး ေသေစနိုင္တဲ့ေရာဂါတစ္ခုပါ။ လူသားတစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦးဆီကိုေတာ့ ကူးစက္ဖို႔ မလြယ္လွပါဘူး။ ဒီေရာဂါအတြက္ ကာကြယ္ေဆး ေတာ့ရွိ ပါတယ္။ သိုေပမဲ့လည္း ေဆးအာနိသင္က အရမ္းကို မထိေရာက္သလို ေဆးကေနရတဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးႀကိဳးေတြကလည္းမ်ားပါတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာ အစကေတာ့ ႏွာေစးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အသက္ရႈဖို႔ ခက္ခဲတဲ့အတြက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ antibacterial နဲ႔ ကုသရင္ေတာ့ သက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္။ ပထမကမာၻစစ္အတြင္းမွာ ဂ်ာမနီက ဒီေရာဂါကူးဆက္မူ ကို အေမရိကန္နဲ႔ စပိန္ မွာစတင္ၿပီး ပ်ံ့နွ႔ံေအာင္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ စက္တင္ဘာ ၁၁ရက္ ၂၀၀၁ ခုနွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီဘက္တီးယားေတြပါဝင္တဲ့ စာအိတ္ေတြ အေမရိကန္ျပည္သူလူထု လက္ခံရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၈ ေယာက္ ကကူးစက္ခံရၿပီး ၅ေယာက္ေသဆံုးမူရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္အစိုးရအတြက္ စာအိတ္ဖြင့္ဖတ္သူေတြဟာ အကာအကြယ္သံုးၿပီးမွ စာအိတ္ကိုဖြင့္ၾကပါတယ္။
Botulism ေရာဂါအဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ဘူတူလီယမ္ ဘက္တီးရီးယားျဖစ္ၿပီး ထိုစင္း ဆိုတဲ့ အဆိပ္ကို ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ ေျမႀကီးေတြ ရြံ႕ေတြကေန ထြက္တဲ့ အဆိပ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဆိပ္က အသက္ကိုေသေစနိုင္ၿပီး ၁မီလီဂရမ္ ဘူတူလီယမ္လစ္အဆိပ္သန္႔သန္႔ဟာ ဝက္ေကာင္ေရ ၃ သန္းကို ေသေစနိုင္ပါတယ္။ ဒီအဆိပ္ကို အစားအစာေတြထဲမွာ ထည့္အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ Antitoxin နဲ႔ အဲဒီအဆိပ္ကို ေျဖလို႔ရပါတယ္။ ဒီဘက္တီးရီးယားအဆိပ္က အရမ္းျပင္းပါတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာကေတာ့ ပါးစပ္ေျခာက္ၿပီး အစားအစာမ်ိဳခ်ဖို႔ အခက္အခဲရွိပါတယ္။ အဆိပ္က အဓိကအာရံုေၾကာ အစိတ္အပိုင္းကို ဖ်က္ဆီးပါတယ္။ ဘက္တီးရီးယား က ႂကြက္သားကို ဆြဲဆန္႔တဲ့အတြက္ ေရာဂါကူးစက္ရင္ေတာ့ မ်က္လံုးရဲ့ႂကြက္သားကို ေသေစတယ္၊ ဒီလိုႂကြက္သားကို ဆြဲဆန္႔ နိုင္တဲ့အတြက္ ယခုေခတ္အလွကုန္အေနနဲ႔ အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ အသက္အရြယ္ရလာလို႔ ပါးေရတြန္႔လာရင္ အေရမတြန္႔ရေအာင္ ေဆးထိုးၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီေဆးမွာ ပါဝင္တာကေတာ့ ဘူတူလီယမ္ ဘက္တီးရီးယားပါပဲ။ အမ်ိဳးသမီးအလွႀကိဳက္သူေတြ အေနနဲ႔လည္း သတိထားရမွာပါ။ ကိုယ့္မွာကေလးငယ္ရွိရင္ ပိုးၿပီးသတိထားရမွာပါ။ ကိုယ့္အတြက္ေတာ့ အလွျပင္ပစၥည္းေပမဲ့ ကိုယ့္ကေလးငယ္အတြက္ေတာ့ အဆိပ္တမ်ိဴးပါ။
Ebola ေရာဂါကေတာ့ အဖ်ားေရာဂါ သို႔မဟုတ္ ေသြးယိုစီးမူအဖ်ားျဖစ္ၿပီး ဗိုင္းရပ္ကေနျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ကုရန္ေဆးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ေရာဂါလကၡဏာကေတာ့ အဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ ခါးနာတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခႏၵာကိုယ္မွာရွိတဲ့ အေပါက္အားလံုးကေန ေသြးထြက္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးေတာ့ ေဖာ္ထုတ္ေတြ႔ ရွိေပမဲ့လည္း စမ္းသပ္ခံသေဘာမ်ိဳးပဲ ရွိပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဆးပညာရွင္ေတြက ပလိပ္ေရာဂါဟာ ဒီေရာဂါရဲ့ပ်ံ့ပြားမူ တစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။
ဇီဝအဆိပ္ကို အသံုးျပဳတာရပ္တန္႔ဖို႔ကို ဂ်နီဗာ သေဘာတူညီခ်က္ ၁၉၂၅ မွာ ဇီဝလက္နက္ ထုတ္လုပ္မႈ သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းထားမူ သယ္ေဆာင္မူေတြကို တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေပမဲ့လည္း နိုင္ငံတခ်ိဳ႕ကေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈေတြ ရွိေနေသးပါတယ္။ ဇီဝအဆိပ္ေရာ၊ ဓါတုအဆိပ္ပါ ဘယ္ကထုတ္လုပ္ သလည္းဆိုတာ ေျခရာခံလို႔ရပါတယ္။ သူတို႔သံုးတဲ့ နည္းေတြကို အေျခခံၿပီးဘယ္နိုင္ငံကေန ထုတ္လုပ္တယ္ဆိုတာ သိနိုင္တယ္လို႔ UN စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္သူတစ္ဦးက ေျပာဖူးပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ဓါတုအဆိပ္ေရာ ဇီဝအဆိပ္ပါ ပမာဏအနည္းငယ္အတြင္း လူကို အခ်ိန္တိုအတြင္းေသေစနိုင္သလို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ပါတယ္။ ၾကာျမင့္ေစတာက အဆိပ္ရဲ့ ပမာဏအနည္းအမ်ား၊ အာနိသင္၊ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ အဆိပ္ရသလည္း၊ အစားအစာကလား၊ အသက္ရူလမ္းေၾကာင္းကလား၊ အေရျပားကလား၊ ၿပီးရင္ လူတေယာက္ရဲ့ မ်ိဳးရိုးဗီဇအရ ခႏၵာကိုယ္ ခုခံအားေကာင္းမူ၊ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္မႈ ရွိပါတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ အာရွသားနဲ႔ အာဖရိကသားေတြရဲ့ မ်ိဳးရိုးမတူညီမူအေပၚမွာလည္းပဲ ခုခံအားခံနိုင္ရည္အားေတြ ကြဲျပားနိုင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕အဆိပ္ဟာ အာရွသားေတြအတြက္ အရမး္ျပင္းထန္ေပမဲ့ အာဖရိကသားေတြအတြက္ ေတာ့ အာရွသားေတြ ခံစားရသေလာက္မခံစားရပါဘူး။ က်မအျမင္ေျပာရရင္ စစ္အစိုးရဟာ အေျခအေနကိုၾကည့္ၿပီး တိုင္းရင္းသားေဒသမွာ အခ်ိန္ၾကာျမင့္တဲ့အဆိပ္ ကိုပိုၿပီး သံုးဖို႔မ်ားပါတယ္။
ဇီဝအဆိပ္ေရာ ဓါတုအဆိပ္ကိုပါ ေသြးစစ္ရွာေဖြလို႔ ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ဘယ္အဆိပ္မ်ိဳးလည္း ကုသလို႔ရနိုင္တဲ့ အဆိပ္ ဆိုရင္ကုသနိုင္သလို ကုဘို႔ေဆးမရွိရင္လည္း အဆိပ္ပိုၿပီး မပ်ံံ့ပြားေအာင္ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ရမလည္းဆိုတာ အေကာင္းဆံုး စိတ္အခ်ရဆံုး ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾကပါ။ ကရင္ေတြ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ အလိုက္ေျပာတဲ့ တာပေလာ္ေနေဂေန့တာအူး ဆိုတာလည္း ရန္သူမဟာမိတ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတဲ့အခါမွာ မေမ့ၾကပါနဲ့။
တခ်ိဳ႕က်မတို႔ကရင္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေသဆံုးရျခင္းရဲ့ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္းက စစ္အစိုးရဆီက အဆိပ္မိခဲ့လို႔ဆိုၿပီး မသကၤာမႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ က်မတို႔ အတိအက် မ ေဖာ္ျပနိုင္ေသးပါဘူး။ သံသယရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ မေသဆံုးခင္ ေနာက္ခံ က်န္းမာေရးသမိုင္း ကို က်မတို႔ျပန္ယူရမွာပါ။ က်မအထင္ေျပာရရင္ တေန႔ ေသဆံုးသြားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ ရုပ္အေလာင္းကေန ျပန္ရွာေဖြလို႔ ရနိုင္တယ္လို႔ က်မေမ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဝမ္းနည္းဖြယ္ေကာင္းတာကေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ ကရင္ေတြရဲ့ေနာက္ခံသမိုင္း ျပန္ယူ မွာကိုပဲ စိုးရိမ္လို႔လားမသိပါဘူး KNU နယ္ေျမေတြ သိမ္းပိုက္လိုက္တိုင္း သခၤ်ဳိင္းေတြကို ေျမလွန္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ က်ဴပင္ခုတ္က်ဴငုတ္မက်န္တာေတာင္ မကေတာ့ပါဘူး က်ဴရဲ့ျပာပါမက်န္ေစနဲ႔ ဆိုၿပီး က်မတို႔ရဲ့သမိုင္းအားလံုးကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ေနပါေတာ့တယ္။
က်မတို႔ ကရင္ေတြ စစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ သတိရွိဖို႔ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းသာမကပါဘူး ရဲေဘာ္ေတြ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးေတြကိုလည္း သတိရွိၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ ကရင္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတစ္ဦးကေန အစားအေသာက္ကေနရလာတဲ့အဆိပ္ျဖစ္ေစ၊ လက္ေဆာင္ပစၥည္း ကေန ရလာတဲ့ အဆိပ္ေတြကလည္း ကရင္အသိုင္းဝိုင္းအတြင္း မိသားစုအတြင္းမွာ အဆိပ္ေတြပ်ံ႕နွံ႔မႈကို စိုးရိမ္ရသလို ဘုန္းႀကီးေတြကလည္းဆြမ္းကေနျဖစ္ေစ၊ ရလာတဲ့ ကန္ေတာ့ပြဲေတြမွာလည္းပဲ အဆိပ္ေတြပါလာရင္ ဘုန္းႀကီးကအစ ဒကာေတြအတြက္ပါစိုးရိမ္ မိလို႔ သတိေပးရျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။ ေရွ႔တန္းထြက္တဲ့ရဲေဘာ္ေတြက လည္းပဲ မိမိတို႔အသံုးျပဳတဲ့ ေရတြင္းေရကန္ကို သတိရွိရွိ အသံုးျပဳၾကပါ။
စစ္အစိုးရရဲ့ အဓိကပစ္မွတ္ဟာ ကရင္လူမ်ိဳးေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ ကရင္ေတြ မေမ့ၾကပါနဲ႔လို႔ေျပာပါရေစ။
က်မေရးတဲ့စာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိုက္ရိုက္ေ၀ဖန္အႀကံျပဳခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ nawwahwahpoe@gmail.com ကို ေပးပို႔ၾကပါလို႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္။