အေမ့အိမ္

အာရွႏွင့္အီးယူေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျမန္မာစစ္အစုိးရအား ဖိအားေပးသင့္

HRW/ ၂၃ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၈

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၌ ယခုသီတင္းပတ္အတြင္း က်င္းပရန္ရွိသည့္ အာရွ- ဥေရာပ အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္သူမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအား ၎၏လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းကို တိုးတက္ေစေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ ဖိအားေပးသင့္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္ အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ Human Rights Watch (HRW) က ယေန႔ထုတ္ျပန္ေျပာဆိုသည္။ HRW မွ အာရွေဒသဆိုင္ရာဒါ႐ိုက္တာ ဘရက္အဒမ္က “ASEM အဖြဲ႕၀င္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈလုပ္ဖို႔နဲ႔ အေျခခံလြတ္လပ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စစ္အစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ အခြင့္အေရးတရပ္ ရွိေနပါတယ္။ ASEM ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ဒီေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအေပၚမွာ ဆိတ္ဆိတ္ေနလို႔ မသင့္ပါဘူး” ဟုေျပာသည္။

ယခုအစည္းအေ၀းသည္ ကုလသမဂၢ၏ ညိႇႏိႈင္းႀကိဳးစားမႈ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ စစ္အစိုးရကို အေရးပါသည့္ ဖိအားေပးမႈမ်ဳိးလုပ္ႏိုင္သည့္ အစည္းအေ၀းျဖစ္ေၾကာင္းလည္း HRW က ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။

ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို အာရွႏွင့္ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား ပူးတြဲေျဖရွင္းရန္ ရည္႐ြယ္သည့္ (၇) ႀကိမ္ေျမာက္ အာရွ-ဥေရာပ အစည္းအေ၀း (ASEM) ကို ေပက်င္းၿမိဳ႕တြင္ ယခုလ (၂၄-၂၅) ရက္မ်ား၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ၿပီး အစီအစဥ္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သိန္းစိန္အပါအ၀င္ (၄၅) ႏိုင္ငံမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကမည္္ျဖစ္သည္။

ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈတြင္ “လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပႏိုင္သည့္ တိုးတက္မႈ” တစံုတရာ ရွိရမည္ဟု ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ကုလအေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ အီဘရာဟင္ ဂမ္ဘာရီ၏ ယခုႏွစ္ ျမန္မာခရီးစဥ္အတြင္း ထူးျခားသည့္ တိုးတက္မႈတစံုတရာမရရွိခဲ့ေပ။ ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လတြင္ ထိပ္တန္းျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားက မစၥတာဂမ္ဘာရီႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရန္ျငင္းဆိုခဲ့သည္သာမက ၎သည္ျမန္မာ့ျပည္တြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္သည္ဟုပင္ စြပ္စြဲခံရသည္။

ေမလအတြင္းကလုပ္ခဲ့သည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပြဲေၾကာင့္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းအတြက္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေထာက္ကူလုပ္ငန္းမ်ား ေႏွးေကြးခဲ့ရေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ဥပေဒသည္လည္း စစ္အစိုးရသက္ဆိုးရွည္ေရးအတြက္သာ ရည္႐ြယ္ေၾကာင္းတို႔ကိုလည္း အဆိုပါ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဥေရာပသမဂၢက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚခ်မွတ္ထားသည့္ တားဆီးပိတ္ပင္မႈမ်ားအရ နအဖ၏ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ “ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အာမခံႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးမလုပ္ဘဲဲ” အလည္ အပတ္ျဖစ္ေစ (သို႔) ႏိုင္ငံတကာအစည္းအေ၀းမ်ား တက္ေရာက္ရန္ျဖစ္ေစ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ၀င္ေရာက္ခြင့္မရွိေပ။

ယင္းသို႔တားဆီးထားေသာ္လည္း ဥေရာပသမဂၢက ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဥာဏ္၀င္းကို ယမန္ႏွစ္ ASEM အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္ရန္ Hamburg သို႔လာေရာက္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဥေရာပသမဂၢက အစည္းအေ၀းကာလအတြင္း ဦးဥာဏ္၀င္း ႏွင့္ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုရာတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းမ်ား တိုးတက္မႈမရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ယခုက်င္းပမည့္ ASEM အစည္းအေ၀း၌ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အဓိကက်ားကန္ေပးေနေသာ အိမ္ရွင္တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအျပင္ အိႏၵိယ၊ စင္ကာပူတို႔အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႔ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္း ဖိအားေပးရန္ HRW အဖြဲ႔ႀကီးက ဥေရာပ သမဂၢအား ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

ထို႔အျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ပွ်မ္းမွ် (၂,၀၀၀) ကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ ခ်က္ခ်င္းလႊတ္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ လြတ္လပ္စြာလုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးရန္၊ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ စုေ၀းခြင့္၊ ဖြဲ႔စည္းခြင့္မ်ားအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ တားဆီးမႈမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးရန္၊ လူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚ တိုက္ခိုက္ေနမႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ၿပီး ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္မႈမ်ားအေပၚ တာ၀န္ယူေျဖရွင္းေပးရန္၊ အသက္ (၁၈) ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းေနမႈကို ရပ္တန္႔ၿပီး စုေဆာင္းထားသည့္ ကေလးစစ္သားမ်ားကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးရန္ နအဖအား ဖိအားေပးေရးအတြက္ အာရွႏွင့္ ဥေရာပေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (HRW) ႀကီးက ယေန႔ထုတ္ျပန္ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။