ျမန္မာ့ဂီတနဲ႔ ျမန္မာ့ဓေလ့ကုိ ျမတ္ႏုိးတဲ့ အေမရိကန္ စႏၵရားပညာရွင္

Monday, August 19, 2013

အလကၤာေက်ာ္စြာ ေရႊမန္းဦးတင္ေမာင္၏ ဇာတ္ကသက္ ႏွစ္ရွစ္ဆယ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ အလကၤာ အလြမ္းမွတ္တမ္း ေဖ်ာ္ေျဖပြဲက်င္းပရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အမ်ဳိးသားကဇာတ္႐ံုထဲတြင္ ဇာတ္သဘင္ ကို ခ်စ္ျမတ္ ႏိုးသူ ပရိသတ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္လ်က္ ရွိသည္။ သူတို႔၏အာ႐ံုကို စင္ျမင့္ေပၚတြင္ ေရႊမန္း ဦးတင္ေမာင္ ၏ နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ေတးတစ္ပုဒ္ကို ၎၏သားျဖစ္သူ ဦးဝင္းေမာင္၏ သီဆိုမႈႏွင့္အၿပိဳင္ ျမန္မာ စႏၵရားကို စည္းခ်က္က်က် အေပးအယူမွ်မွ်ႏွင့္ လက္စြမ္းျပ တီးခတ္ေနေသာ ႏိုင္ငံျခားသူ အမ်ဳိးသမီးတစ္ေယာက္၏လက္စြမ္းက ညႇိဳ႕ယူထားသည္။ ထိုသူကား ျမန္မာ့ဂီတနယ္ပယ္ႏွင့္ရင္းႏွီးသူ၊ ျမန္မာပရိသတ္ မ်ားက ရင္းႏွီးကြၽမ္းဝင္ေနသူ၊ ျမန္မာ့ဂီတကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဂီတဝါသနာရွင္မ်ားအတြက္ ‘ဂီတမိတ္’ ဂီတသင္တန္းေက်ာင္းကို ဦးေဆာင္ တည္ေထာင္ေပးခဲ့သူ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသူ စႏၵရားပညာရွင္ Kit Young ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့ဂီတနဲ႔ ျမန္မာ့ဓေလ့ကို ျမတ္ႏိုးတယ္


ကမာၻႀကီးသည္ ရြာႀကီးတစ္ရြာအသြင္ ေဆာင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ ယဥ္ေက်း မႈခ်င္း ကူးလူးယွက္သြယ္မႈ ျမန္ဆန္လာေသာ ယေန႔ေခတ္အခါတြင္ လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အေနာက္တိုင္းဂီတႏွင့္ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈမ်ားကို ခံုမင္ႏွစ္သက္စြာ အတုခိုး ဝတ္ဆင္ေနၾကေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ စႏၵရားဆရာမ Kit Young ကေတာ့ ျမန္မာ့ဂီတႏွင့္ ျမန္မာဓေလ့ကို ျမတ္ႏိုးသည္ဟု ဆိုသည္။ သူမသည္ New England Conservatory ၏ Bennington College၊ University of Michigan ႏွင့္ Peabody Conservatory တို႔တြင္ ဂီတပညာမ်ား ဆည္းပူးခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့ဂီတ အပါအဝင္ အာရွေဒသႏိုင္ငံမ်ား၏ ဂီတကို သူမငယ္စဥ္ ကေလးဘဝ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ ရစဥ္ကတည္းက စိတ္ဝင္စားခဲ့သည္ဟု သူမကေျပာျပသည္။ ျမန္မာ့ဂီတႏွင့္ အေနာက္တုိင္းဂီတ၊ ျမန္မာ့ ဂီတႏွင့္ ထိုင္း႐ိုးရာဂီတ၊ ေခတ္ဆန္းဂီတႏွင့္ ေခတ္ေဟာင္းဂီတ စသည္ျဖင့္ ဂီတအမ်ဳိးအစား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ကို တြဲဖက္ ေပါင္းစပ္ၾကည့္ရန္ ထိုစဥ္ကတည္းက သူမက ဆႏၵရွိခဲ့ဖူးသည္။

ျမန္မာ့ဂီတကို စႏၵရားႏွင့္တီးခတ္မႈ ေပၚေပါက္လာပံု သမိုင္းကို ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ေလ့လာခဲ့ဖူးၿပီး ေတးေရးႏွင့္ စႏၵရားဆရာ ဂီတလုလင္ေမာင္ကိုကိုထံတြင္လည္း ျမန္မာစႏၵရား တီးခတ္နည္းကို သူမ လာေရာက္ သင္ယူခဲ့ဖူးသည္။

ျမန္မာ့ဂီတ တီးခတ္မႈ၊ သ႐ုပ္ျပပြဲကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၌ New York Metropolitan Museum and Symphony Space တြင္ သူမတင္ဆက္ခဲ့ဖူးၿပီး ထုိသို႔တင္ဆက္မႈကို ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္းလံုးသို႔ VOA ေရဒီယို အသံလႊင့္ အစီအစဥ္မွေန၍ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ဖူးသည္။

ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ဘူး

ျမန္မာ့ဂီတႏွင့္ ျမန္မာ့ဓေလ့ကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ သူမက ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ဂီတဝါသနာရွင္မ်ားအတြက္ ယေန႔တိုင္ အေထာက္အကူ ျပဳေပးေနသည့္ ‘ဂီတမိတ္’ (Gitameit Music Center) အမည္ရွိ ဂီတ သင္တန္းေက်ာင္းတစ္ခုကို အခက္အခဲမ်ားစြာၾကားမွ တည္ေထာင္ေပးခဲ့သည္။

ထိုသင္တန္းေက်ာင္းကို စတင္တည္ေထာင္ျဖစ္ခဲ့ပံုမွာ အေမရိကန္သံ႐ံုးဝန္ထမ္း တာဝန္ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာေသာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူႏွင့္အတူ လုိက္ပါလာရင္း ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးခင္မင္ခဲ့ရေသာ ဦးမိုးႏိုင္ ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဂီတသင္တန္းေက်ာင္း တစ္ခုဖြင့္ရန္ အကူအညီေတာင္းသည့္အတြက္ စတင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူမကဆိုသည္။

ဂီတမိတ္ သင္တန္းေက်ာင္းကို တည္ေထာင္ရန္ စိတ္ကူးၿပီးေနာက္တြင္ သူမပထမဆံုး ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရေသာ အခက္အခဲမ်ားမွာ ေငြေၾကးႏွင့္ သင္တန္းခန္းမအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ ေနရာရရွိဖို႔ အခက္အခဲမ်ား ျဖစ္သည္။ သင္တန္းေက်ာင္းအတြက္ လိုအပ္ေသာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားႏွင့္ သင္ၾကားေရးတြင္ အသံုးျပဳရန္ စႏၵရား တစ္လံုးကို သူမကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကးအခ်ဳိ႕ျဖင့္ စိုက္ထုတ္ သံုးစြဲဝယ္ယူခဲ့ရသည္။ သင္တန္းခန္းမအျဖစ္ အသံုးျပဳ ရန္ေနရာအတြက္ တာေမြၿမိဳ႕နယ္ရွိ ႏွစ္ထပ္တိုက္တစ္လံုးကို သူမ၏ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးကအကူအညီေပး ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုႏွင့္ အလွဴရွင္မ်ား၏ ေထာက္ပံ့ေငြ ေၾကာင့္ေရာ သင္တန္းသို႔ လာေရာက္သင္ၾကားသည့္သင္တန္းသားမ်ားထံမွေကာက္ခံရရွိေသာသင္တန္း ေၾကးမ်ားေၾကာင့္ပါ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ပံုမွန္လည္ပတ္လာႏုိင္ခဲ့သည္ဟု သူမကေျပာျပသည္။

အစကနဦးပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ဂီတမိတ္သင္တန္းေက်ာင္း၌ Classical၊ Jazz၊ Rock စေသာ အေနာက္ တိုင္းဂီတ အမ်ဳိးအစားမ်ားအျပင္ ျမန္မာ့ဂီတ၊ အဆို၊ အတီးပိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စႏၵရားဆရာ ဦးသန္းေအးႏွင့္ အဆိုပညာရွင္ ေဒၚနီလာတို႔က သင္ၾကားေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ သင္တန္းသားအမ်ားစုမွာ ျမန္မာ့ဂီတ ထက္ အေနာက္တိုင္းဂီတကို ပိုမိုစိတ္ဝင္စားၾကသည္ဟု သူမက ေျပာျပသည္။

ဂီတမိတ္ သင္တန္းေက်ာင္းကို စတင္တည္ေထာင္စကာလျဖစ္ေသာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏိုင္ငံေရး မွာ ယခုကာလကဲ့သို႔ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိေသးသည့္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရပိုင္းက သူမအေပၚ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့ လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သူမကေျပာျပသည္။ “အစပိုင္းေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကကြၽန္မကို သိပ္မယံုၾကည္ ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္မက အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ ျဖစ္ေနတာကိုး။ တစ္ႏွစ္ၿပီးတစ္ႏွစ္ ၾကာလာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ကြၽန္မက စႏၵရားသင္တဲ့ ဆရာမအလုပ္ပဲလုပ္တယ္၊ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ဘူးဆိုတာ သူတို႔နားလည္ သြားတယ္” ဟု သူမကဆိုသည္။

ဆယ္ႏွစ္သားဂီတမိတ္

ဂီတမိတ္ သင္တန္းေက်ာင္းတြင္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အထိ စႏၵရားဆရာမအျဖစ္ သင္ၾကားေပးခဲ့ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္သံ႐ံုး ဝန္ထမ္းတစ္ဦးျဖစ္ေသာ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ၏ အလုပ္ေနရာ ေျပာင္းေရႊ႕မႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သူမျပန္လည္ ထြက္ခြာခဲ့ရသည္။ သူမ၏မိသားစုဘဝႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ယခုအခါ သူမ၏ ခင္ပြန္းျဖစ္ သူမွာ သံ႐ံုးဝန္ထမ္းရာထူးမွ အၿငိမ္းစားယူၿပီး ပန္းခ်ီကားမ်ား ေရးဆြဲေနသလို တစ္ဦးတည္းေသာ သားျဖစ္ သူမွာ မရိန္းစစ္သားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး လာမည့္ စက္တင္ဘာလတြင္ အာဖဂန္နစၥတန္သို႔ သြားေရာက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူမက ေျပာျပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာလာၿပီးေနာက္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုၿမိဳ႕ေတာ္ Washington D.C & Sd Washington International School (WIS) တြင္ စႏၵရားဆရာမအျဖစ္ အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္း ျပဳလ်က္ရွိသည္ဟု သူမကေျပာျပသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ေနထိုင္ေနရေသာ္လည္း ဂီတမိတ္ သင္တန္းေက်ာင္းရွိ တပည့္မ်ားႏွင့္ Online တြင္ အၿမဲ အဆက္အသြယ္ရွိသလိုလာမည့္ဒီဇင္ဘာ လတြင္ ျပဳလုပ္မည့္ ‘ဂီတမိတ္’ သင္တန္းေက်ာင္း ဆယ္ႏွစ္ ျပည့္ အမွတ္တရပြဲအတြက္လည္း လာေရာက္ဦး မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သူမက ဆိုသည္။

ဂီတမိတ္ သင္တန္းေက်ာင္းရွိ သင္တန္းဆရာမ်ား၊ သင္တန္းသားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သူမ၏အျမင္ ကိုလည္း “ဒီမွာက အေထာက္အပံ့ သိပ္မရွိဘူး။ ဂီတနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စာၾကည့္တိုက္ မရွိဘူး။ Symphony မရွိဘူး။ ဒီၾကားထဲက ဒီအေျခအေနထိ ေရာက္ေအာင္ အားလံုးကို ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးၿပီး တည္ေထာင္ႏိုင္ ၾကတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ မေလးရွားက ကေလးေတြကိုလည္း ကြၽန္မ ဂီတသင္ဖူးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီက ကေလးေတြက ပိုၿပီးႀကိဳးစားၾကတယ္” ဟု ေျပာျပသည္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္က စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ “ဂီတမိတ’ သင္တန္းေက်ာင္းမွာ ယခုအခါတြင္ Classical၊ Jazz၊ Rock၊ Pop၊ Comtemporary စေသာ အေနာက္တိုင္း ဂီတမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ေက်းလက္ဂီတ မ်ားကို သင္ၾကားေပးေနေသာ ဂီတသင္တန္းေက်ာင္း တစ္ခုအျဖစ္ ေအာင္ျမင္စြာ ရပ္တည္ႏုိင္ခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ဂီတမိတ္ သင္တန္းေက်ာင္းကို စတင္သေႏၶတည္ ေမြးဖြားေပးခဲ့သူမွာ သူမျဖစ္ေသာ္လည္း ဆယ္ႏွစ္တာကာလအထိ ေအာင္ျမင္စြာ ရပ္တည္ႏုိင္ခဲ့သည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ သင္တန္းဆရာမ်ား၏ ႀကိဳးစားမႈက အဓိကက်သည္ဟု သူမကဆိုသည္။

ဂီတၿပီးေတာ့သဘင္

သူခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးေသာ ျမန္မာ့ဂီတအတြက္ သူမ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ျမန္မာ့ဇာတ္သဘင္ေလာက ျမင့္မားတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည့္ အရာမ်ားကို သူမက ေအာက္ပါအတိုင္း ဖြင့္ဟသည္။
“ဂီတမိတ္က ေအာင္ျမင္ေနၿပီ ဆိုေပမယ့္ တစ္ေန႔မွာ သင္တန္းေက်ာင္း အဆင့္ကေန Conservatory (အႏု ပညာေကာလိပ္) အဆင့္အထိေရာက္ေအာင္ ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔ ကြၽန္မ ရည္မွန္းထားတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက
ျမန္မာ့ဇာတ္သဘင္ကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ အစိုးရဆီမွာ Project တစ္ခု အေနနဲ႔ေပးဖို႔ ေတာင္းဆို ထားတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဇာတ္သဘင္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အားလံုးေလ့လာလို႔ရတဲ့ Website တစ္ခု လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားသြားမယ္။ ဇာတ္သဘင္ေလာကနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္မတတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က ကူညီသြား မယ္”

(သန္႔ဇင္ဦး)
The Voice Weekly